Οικία Χασάν Μπέη (Πλατεία Αργυροκάστρου)

Πληροφορίες

Μετά την κατάληψη της Ρόδου, το 1522, ο τούρκικος πληθυσμός στεγάστηκε στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, απ’ όπου είχαν εκδιωχθεί οι Έλληνες κάτοικοι.

Οι νέες κατοικίες που κτίστηκαν στην Μεσαιωνική Πόλη ανήκαν συνήθως σε Τούρκους αξιωματούχους. Ήταν λιθόκτιστες, με ψηλό τοίχο στο ισόγειο και πολλά παράθυρα στον όροφο, ώστε να εξασφαλίζεται ο φωτισμός, ο αερισμός και η άμεση επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον. Συνεχές ξύλινο στέγαστρο –τουράς- διέτρεχε το κτίριο πάνω από τα παράθυρα. Δεύτερη σειρά μικρότερων, τοξοτών, διακοσμητικών παραθύρων ανοίγονταν πάνω από τα μεγάλα παράθυρα των δωματίων και επιχρίονταν εξωτερικά με κουρασάνι, που έφθανε ως το επίπεδο δώμα. Η εξωτερική όψη του κτιρίου αποτελούσε ένα αυστηρό και επιβλητικό κυβιστικό σύνολο όγκων.

Συχνά υπήρχε πρόβολος (κλειστό ξύλινο μπαλκόνι-σαχνισί), με χρωματιστά τζαμιλίκια, καλυμμένα από ξύλινα καφασωτά, που επέτρεπαν στις γυναίκες του σπιτιού να παρακολουθούν αθέατες την κίνηση του δρόμου.

Στο ισόγειο της οικίας διατάσσονται, ο χώρος θερινής διαμονής, οι στάβλοι και οι αποθήκες. Η διάταξη του ορόφου οργανώνεται με βάση το σοφά (jokarda sofa), που αποτελούσε τον κύριο χώρο υποδοχής και επιμελώς διακοσμημένα δωμάτια, γύρω από τον σοφά που εξυπηρετούν τις διάφορες λειτουργίες: υποδοχή, ανάπαυση, φαγητό, ύπνο, προσευχή. Αυτός ο χώρος αποτελεί το selamlik, όπου κινείται ο άνδρας του σπιτιού. Η γυναίκα περιορίζεται στον απρόσιτο και εσωστρεφή χώρο του haremlik, που αναπτύσσεται ξεχωριστά στον όροφο και συχνά σε αίθουσες ενός δεύτερου ορόφου, με διαφορετική πρόσβαση στον κήπο του ισογείου και κατά περίπτωση οπτική επικοινωνία των χώρων του δεύτερου ορόφου με το χώρο υποδοχής των ξένων μέσα από παράθυρα με ξύλινα καφασωτά, που επέτρεπε στις γυναίκες, προστατευμένες από αδιάκριτες ματιές, να παρακολουθούν τα δρώμενα.

Το λουτρό της οικογένειας (χαμάμ), τοποθετούνταν στο χώρο του haremlik και αποτελούσε ξεχωριστό δωμάτιο, τετράγωνης κάτοψης καλυμμένης με θόλο, και υπερυψωμένο πάτωμα με υπόκαυστα (σύστημα με σωλήνες, όπου διοχετεύεται ζεστό νερό) για τη θέρμανση του χώρου.